De waarde van een welgemeend sorry valt niet te onderschatten. Excuses maken is een belangrijke vaardigheid.
Met ADHD gaat er vaker iets mis en hoe los je dit op zonder dat je er zelf door beschadigd wordt?
Omdat we het allemaal wel eens verknallen is het voor ons allemaal goed om te weten hoe je op een goede manier welgemeende excuses maakt. Het maakt niet dat we fouten ongedaan kunnen maken maar het bepaalt wel hoe de andere persoon zich hierover voelt. We verknallen het allemaal wel eens. Als je ADHD hebt dan verknal je het veel vaker, zo lijkt het. Behandeling zorgt ervoor dat je minder vaak foutjes maakt, er gaat na behandeling dus minder mis maar het wordt nooit perfect.
Je excuses aanbieden
Het talent een goed excuus te kunnen aanbieden is een geweldige vaardigheid. Het is niet zo simpel om te zeggen: ‘Het spijt me.’ Sterker nog, een slecht excuus kan het alleen nog maar erger maken wanneer de andere persoon denkt dat het je niet werkelijk kan schelen maar dat je excuses maakt omdat je het probleem van tafel wilt hebben. Om je excuus aan te bieden moet je je eerst realiseren dat je iets fout gedaan hebt. Het is mogelijk dat je iets verkeerd gedaan hebt zonder dat je je daarvan bewust bent. Of de ander interpreteert gebeurtenissen anders dan jij en voelt zich gekwetst. Je mag dan misschien niet precies weten wat er gebeurd is, je kunt opmaken uit de stemmingen en acties van de andere persoon dat er iets gebeurd is.
Als je de kans wilt vergroten dat de ander het je vertelt, dan moet je bekend staan als iemand die goed omgaat met dit soort situaties en niet als iemand die defensief reageert, uit zijn vel springt, of dingen erger maakt.
Dit is het moment om te laten zien dat je je zorgen maakt en om vragen te gaan stellen. Het is niet de verantwoordelijkheid van de andere persoon om je te vertellen wat er aan de hand is, het is jouw verantwoordelijkheid te vragen waarom iemand boos op je is. Als je het gevraagd hebt, hoef je er niet aan te twijfelen dat je geprobeerd hebt om de situatie beter te maken.
Als je de kans wilt vergroten dat de ander het je vertelt, dan moet je bekend staan als iemand die goed omgaat met dit soort situaties en niet als iemand die defensief reageert, uit zijn vel springt, of dingen erger maakt. Het voelt slecht om een fout te maken of ons te realiseren dat we iemand hebben gekwetst.
Als we ontkennen wat we gedaan hebben, ontkennen we onze verantwoordelijkheid of minimaliseren we wat er is gebeurd.
Als je het gevoel hebt dat dit te vaak gebeurt of je maakt dezelfde fouten, dan is het makkelijk om defensief te worden of in verlegenheid te worden gebracht. Een beetje schuld en schaamte is goed, want dat houdt ons eerlijk. Te veel schuld en schaamte is minder productief. We sluiten ons dan af of worden defensief. Als we ontkennen wat we gedaan hebben, ontkennen we onze verantwoordelijkheid of minimaliseren we wat er is gebeurd. Of we geven iemand anders de schuld of rationaliseren wat we gedaan hebben. Defensief gedrag voelt beter in het moment, maar doet niet veel om de andere persoon zich beter te laten voelen en het maakt de situatie waarschijnlijk alleen maar vervelender. Het maakt de ander in ieder geval bozer.
Defensieve reacties werken tegen je
Deze defensieve reacties maken ons ook blind voor onze rol in wat er is gebeurt. We zijn minder goed in staat om te zien hoe we dingen de volgende keer beter kunnen doen.
Bij het maken van excuses is de eerste stap ons zelf te kalmeren en verder te kijken dan de eerste reactie die door ons hoofd schiet. Dat is namelijk vaak een verklaring waarbij we er zelf niet slecht vanaf komen zodat we ons niet slecht over ons zelf gaan voelen. Het is niet makkelijk en het vergt een sterk gevoel van eigenwaarde. Je hebt misschien tijd nodig om over die sterke eerste reactie heen te stappen en het betekent wellicht dat je er bij de ander later nog op terug moet komen, als je alles op een rijtje hebt. Maar beter laat dan nooit.
ADHD wordt vaak verkeerd geinterpreteerd, leg het uit zodat anderen de situatie negatief voor jou uitleggen
Omdat het gedrag van ADHD’ers zo makkelijk verkeerd wordt geïnterpreteerd door mensen hoort bij het aanbieden van excuses dat je uitleg geeft. ‘Ik waardeer heel erg dat je tijd voor me vrijmaakt, maar het is heel moeilijk voor mij om op tijd te komen.’ Het is belangrijk dat de andere persoon de ADHD niet persoonlijk maakt. ‘’Je hebt dit zo gedaan omdat je er niet om geeft om het beter te doen.’ Anderen zullen vergevingsgezind zijn als je echt bezorgd bent en goede intenties hebt. Ze zullen nog steeds niet altijd blij met je zijn maar ze zullen er ook niet zo vaak boos over worden.
Zo pak je excuses maken aan
Als je het verknalt en je moet excuses maken, volg dan de volgende stappen:
1. Geef toe wat je fout hebt gedaan. Wees eerlijk en grondig. Minimaliseren maakt de dingen alleen maar erger.
2 Erken de impact op de andere persoon. Helpen om die andere persoon begrepen te voelen is een lange weg naar dingen beter maken.
3: zeg wat je anders zal doen in de toekomst. Of zal proberen het anders te doen.
Voor mij is een excuus hetzelfde als het doen van de belofte om het de volgende keer beter te doen. Anders lijkt het op een vrije doorgang , dat voor jou de speciale regeling geldt dat je fouten door de vingers gezien moeten worden. Met die houding maak je geen vrienden mee.
Natuurlijk moet je niet beloven wat je niet kunt nakomen. Dus je zult moeten erkennen dat het waarschijnlijk weer gebeurt, maar dat je op zijn minst je best doet om het de kans daarop te minimaliseren. Als het om te laat komen gaat, zet dan die alarmen. Niemand kan van je vragen om meer te doen dan dat.
Het belangrijkste is: maak het weer goed!
Wat echt belangrijk is: maak het weer goed. Met andere woorden, probeer te herstellen wat het probleem was. Bijvoorbeeld vervanging van het boek dat je geleend hebt en niet kunt vinden. Soms kan het goedmakertje een royaal gebaar zijn door iemand te helpen met iets, of een drankje aan te bieden etc… Het kan zijn dat iemand zich gekwetst voelt maar wij ons daar niet verantwoordelijk voor voelen of we hebben niet gedaan waar de persoon ons van beschuldigd. In het algemeen is het in deze situatie het beste om de gevoelens van de ander te erkennen. Zeg dat het je spijt dat ze zich slecht voelt. Je moet geen verantwoordelijkheid nemen voor iets dat je niet gedaan hebt. Dat is net zo erg als ontkennen wat je wel gedaan hebt. Je kunt iets zeggen als: het spijt me dat het je dag heeft verpest. Dat was niet mijn bedoeling. Ik dacht dat ik de boodschap had doorgegeven, maar als dat niet zo is, dan spijt me dat.
Herinner dat met een goede verstandhouding met mensen je snel een situatie kunt herstellen.
Als je ADHD hebt en je regiefuncties minder alert functioneren dan bij mensen zonder ADHD lukt het niet om alle dingen op het juiste moment goed te doen. Maar je hebt de mogelijkheid om dingen daarna goed te maken door excuses te maken en de intentie te tonen de zaak op orde te brengen. Herinner dat met een goede verstandhouding met mensen je snel een situatie kunt herstellen. Het is die mogelijkheid, die veerkrachtigheid die ons vertrouwen in de relatie geeft en in die andere persoon. We worden maar gedeeltelijk op onze acties beoordeeld maar ook op onze intenties. Je excuses maken onthult de intenties.
Dank voor je aandacht!